Συνέντευξη κου. Παληκίδη στον "ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ"

Διημερίδα με θέμα «Ναζισμός, νεοναζισμός και ιστορική εκπαίδευση»

Άγγελος Παληκίδης, λέκτορας, πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής «Υπάρχει ένα τεράστιο κενό όσον αφορά στην ιστορική εκπαίδευση των γεγονότων του 20ου αιώνα»

«Ναζισμός, νεοναζισμός και Ιστορική Εκπαίδευση» είναι το θέμα της διημερίδας που διοργανώνει στην Κομοτηνή το Τμήμα Ιστορίας & Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, στις 13-14 Δεκεμβρίου 2013.

Η Διημερίδα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και φοιτητές ανθρωπιστικών σχολών με κύριο στόχο να τους ενημερώσει για τις ιστοριογραφικές εξελίξεις και να προτείνει σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας του ιστορικού φαινομένου του ναζισμού στην ελληνική εκπαίδευση και χωρίζεται σε θεωρητικό μέρος και βιωματικά διδακτικά εργαστήρια.

Στους στόχους της ημερίδας, στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο ναζισμός στα ιστορικά βιβλία της εκπαίδευσης, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, και γενικότερα στο ρόλο που μπορεί να παίζει η παιδεία στην αντιμετώπιση του φαινομένου αναφέρθηκε μιλώντας στον «Παρατηρητή της Θράκης» ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της Διημερίδας, λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας – Εθνολογίας του ΔΠΘ, Άγγελος Παληκίδης.

ΠτΘ: κ. Παληκίδη είστε πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της διημερίδας με τίτλο «Ναζισμός, νεοναζισμός και ιστορική εκπαίδευση». Κατ’ αρχάς ποιοι είναι οι σκοποί της διημερίδας;

Α.Π.: Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι όταν βλέπουν τον τίτλο κάνουν επικαιρικούς συνειρμούς, δηλαδή το συνδέουν με τρέχοντα γεγονότα και εξελίξεις, στην ουσία είναι μια προσπάθεια διαρκής αυτό το οποίο κάνουμε σε πολλά επίπεδα. Όποιος έχει περάσει από το ελληνικό σχολείο και όποιος έχει παιδιά στο σχολείο σήμερα και παρακολουθεί τις εξελίξεις και τα μαθήματά τους διαπιστώνει ότι υπάρχει ένα τεράστιο κενό όσον αφορά στην ιστορική εκπαίδευση των γεγονότων του 20ου αιώνα, δηλαδή αυτό που συμβατικά λέμε σύγχρονη ιστορία, των γεγονότων δηλαδή και των ιστορικών φαινομένων που συνδέονται άμεσα με τη ζωή. Όχι ότι η αρχαία ιστορία και η βυζαντινή δεν συνδέεται με τη ζωή, απλώς γίνεται κατανοητό ότι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και όλα τα ιδεολογικά, πολεμικά, πολιτικά κοινωνικά που συνδέονται με αυτόν υπάρχουν γύρω μας. Ζουν ακόμη άνθρωποι οι οποίοι βίωσαν την τραγικότητα των γεγονότων αυτών. Αυτές λοιπόν τις περιόδους είτε δεν τις αγγίζουμε καθόλου στο ελληνικό σχολείο, γιατί απλούστατα η ύλη δεν φθάνει ποτέ σε αυτά, είτε τις αγγίζουμε αδρομερώς και σε κάθε περίπτωση δεν ξέρουμε, δεν ξέρουν οι εκπαιδευτικοί πώς ακριβώς να διαχειριστούν τέτοια είδους θέματα τα οποία συνδέονται όπως είπα και πριν έντονα με το σήμερα, όταν μάλιστα η συγκυρία δείχνει ότι αυτά τα ακραία ιδεολογικά φαινόμενα, όπως είναι ο φασισμός και ο ναζισμός, όχι μόνο δεν έχουν εκλείψει αλλά αναβιώνουν διαρκώς. Πιστεύουμε λοιπόν ότι η ελληνική και φυσικά η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει να δώσει τον τόνο, θα πρέπει να αναλάβει να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση στην οποία ήταν τόσα χρόνια και να συνδεθεί με την πραγματική ζωή.

«Τα σημερινά εγχειρίδια συνεχίζουν την παράδοση η οποία με βάση τα διεθνή δεδομένα είναι απαρχαιωμένη»

ΠτΘ: Κατά την άποψή σας θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στα εγχειρίδια του σχολείου που να αφορούν στην ιστορία του 20ου αιώνα ή θα πρέπει να υπάρξουν άλλες προσεγγίσεις όσον αφορά στο θέμα αυτό;

Α.Π.: Νομίζω ότι το θέσατε πολύ ωραία, και στα δύο επίπεδα. Τα εγχειρίδιά μας, παρά το γεγονός ότι αυτά που κυκλοφορούν σήμερα και στην πρωτοβάθμια και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι πρόσφατα, είναι εγχειρίδια δεκαετίας, κάποια από αυτά είναι εγχειρίδια δύο και τριών χρόνων, παρά το γεγονός αυτό συνεχίζουν την παράδοση η οποία θα έλεγα ότι με βάση τα διεθνή δεδομένα είναι απαρχαιωμένη. Ωστόσο αυτό το οποίο πρέπει να καταλάβουμε σε όλα τα επίπεδα οι εκπαιδευτικοί είναι ότι το εγχειρίδιο είναι απλά ένα μέσο διδασκαλίας, δεν είναι δηλαδή ούτε το ευαγγέλιο ούτε το κοράνιο στο οποίο πρέπει να εμμείνουμε και να μην διαφοροποιηθούμε ή εν πάση περιπτώσει να μη χρησιμοποιήσουμε και άλλα μέσα διδασκαλίας. Αυτό το οποίο θα προτείνουμε στη διημερίδα που διοργανώνουμε είναι και άλλο εκπαιδευτικό υλικό πολύ πιο κατάλληλο πολύ πιο παιδαγωγικό για να χρησιμοποιηθεί στην τάξη και να τραβήξει το ενδιαφέρον των μαθητών και να έχει πολύ πιο σωστά και διαρκή αποτελέσματα στην ιστορική συνείδηση των μαθητών.

«Είμαστε από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που δεν αφιερώνουμε χρόνο και προσπάθεια πάνω στο θέμα του ναζισμού»

ΠτΘ: Οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες πώς αντιμετωπίζουν το θέμα;

Α.Π.: Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, για να μην πω όλες, δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην διδασκαλία του ναζισμού και στη διδασκαλία του ολοκαυτώματος που αποτελεί επίσης ένα μοναδικό σε πολλά επίπεδα ιστορικό γεγονός. Η Γερμανία, για παράδειγμα, η οποία υπήρξε το κράτος – θύτης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μάλιστα με ιδιαίτερη ένταση και συχνότητα κάνει εκπαιδευτικά προγράμματα αφιερωμένα στο ναζισμό, όπως και οι περισσότερες χώρες. Θα έλεγα ότι η χώρα μας ίσως είναι μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές περιπτώσεις που δεν αφιερώνει σχεδόν καθόλου χρόνο, προσπάθεια, επιστήμη, πάνω σε αυτό το θέμα και αυτό ακριβώς θέλουμε να καλύψουμε εμείς, έστω εδώ «στην ακριτική Θράκη».

«Είναι λάθος να ταυτίζουμε το ναζισμό με το γερμανικό κράτος και έθνος»

ΠτΘ: Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι σε περιοχές οι οποίες υπέστησαν βασανισμούς και διωγμούς από τους ναζιστές η Χρυσή Αυγή συγκέντρωσε, διοχέτευσε μερίδα του τύπου, μεγάλα ποσοστά. Αυτό πιστεύετε ότι συνιστά άγνοια της ιστορίας;

Α.Π.: Πολύ πολύ σωστή η παρατήρησή σας και νομίζω ότι δώσατε την απάντηση. Σημαίνει ακριβώς άγνοια της ιστορίας, άγνοια της ουσίας της ναζιστικής και φασιστικής ιδεολογίας γιατί ας μη ξεχνάμε ότι τουλάχιστον μέχρι τώρα έχουμε ταυτίσει το ναζισμό με το γερμανικό κράτος και έθνος. Αυτό είναι απόλυτο λάθος, ο ναζισμός έχει ιδεολογικά χαρακτηριστικά που μπορούν να συναντηθούν σε οποιοδήποτε λαό, σε οποιοδήποτε πολίτη, σε οποιοδήποτε ανθρώπινο μυαλό. Είναι μια ιδεολογία που πολλές φορές στοιχεία της εμείς οι ίδιοι τα έχουμε χωρίς να τα συνειδητοποιούμε και κυρίως χωρίς να τα παραδεχόμαστε. Πρέπει λοιπόν πέρα από τις ταμπέλες, πέρα από το στιγματισμό ακόμα και αυτών των παιδιών, των μαθητών μας θα έλεγα, που γοητεύονται από αυτή την ιδεολογία, και είναι εύλογο να γοητεύονται από αυτή, θα πρέπει με νηφαλιότητα στην εκπαίδευσή μας να ασχοληθούμε επί της ουσίας με αυτό το πρόβλημα και να αποκαλύψουμε την επικίνδυνη αυτή γοητεία της ιδεολογίας αντί να την εξορκίζουμε. Ας μη ξεχνάμε ότι οι μαθητές είναι παιδιά και είναι λογικό να γοητεύονται από οτιδήποτε ακραίο, ειδικά στην εποχή μας και με τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες τις οποίες όλοι ξέρουμε ποιες είναι σήμερα.

«Η παιδεία ο μόνος δρόμος αντιμετώπισης του ναζισμού»

ΠτΘ: Κατά την άποψή σας η παιδεία μπορεί γενικότερα να βοηθήσει, αν όχι στην εξάλειψη, στον περιορισμό του φαινομένου του ναζισμού;

Α.Π.: Νομίζω ότι είναι ο μόνος δρόμος δεν νομίζω ότι τα αστυνομικά μέτρα και οι νομικές απαγορεύσεις που όλοι συζητάνε θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν πραγματικά και ουσιαστικά αυτό το φαινόμενο, και βέβαια το αποσυνδέω τελείως από πολιτικά μορφώματα όπως είναι η Χρυσή Αυγή ή άλλες πολιτικές ακραίες οργανώσεις. Εμείς το βλέπουμε ω ιδεολογία και θεωρούμε ότι αυριανή γενιά, η οποία νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε είναι ίσως η μοναδική ελπίδα να ξεφύγουμε από την κατάσταση την οποία βρισκόμαστε, θα πρέπει να έχει μια ουσιαστική δημοκρατική παιδεία και, κυρίως, θα πρέπει να της εμφυσήσουμε αξίες και ήθη που μπορούν να κάνουν και την κοινωνία καλύτερη.

«Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση στα σχολεία, αλλά δεν γίνεται ευρύτερη συζήτηση, το θέμα το κρύβουμε κάτω από το χαλί»

ΠτΘ: Το υπουργείο έχει κάνει κάποια βήματα ως προς το θέμα ώστε να πάρει κάποια μέτρα;

Α.Π.: Επειδή παρακολουθώ το ζήτημα, το υπουργείο Παιδείας δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα. Το ζήτημα δεν είναι προσωπικό και δεν αφορά στο πρόσωπο του υπουργού μόνο, ας μη ξεχνάμε ότι η επίσημη εκπαίδευση αποτελεί ένα σύμπλεγμα πάρα πολλών παραγόντων, ωστόσο παρά το γεγονός ότι το υποφαινόμενο του νεοναζισμού και της αναβίωσής του γενικότερα βρισκόταν στην άμεση επικαιρότητα, σε επίπεδο εκπαιδευτικών προγραμμάτων δεν γίνεται απολύτως τίποτα. Δεν υπάρχει καμία καθοδήγηση στους εκπαιδευτικούς και για αυτό ακριβώς το λόγο έχουμε αναλάβει και εμείς τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, οι οποίες φυσικά, όπως καταλαβαίνετε, δεν εντάσσονται σε ένα γενικότερο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Για να σας πω κάτι αντίστοιχο στην Γερμανία για παράδειγμα όλα αυτά τα χρόνια, και φέτος, γιατί έτυχε να βρίσκομαι σε ένα συνέδριο στο Μόναχο, γίνονται διαρκώς εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν στον ναζισμό και χρηματοδοτούνται αφειδώς από την κεντρική κυβέρνηση και από τα ομοσπονδιακά κρατίδια της χώρας, παρά το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε εμείς. Στη χώρα μας, οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση στα σχολεία, αλλά δεν γίνεται ευρύτερη συζήτηση, το θέμα το κρύβουμε κάτω από το χαλί, και θεωρείται ότι δεν πρέπει να ασχοληθούν με το θέμα. Νομίζω ότι κάποια στιγμή πριν είναι πολύ αργά θα πρέπει να αναλάβει και το Υπουργείο Παιδείας τις ευθύνες του και κυρίως να στηρίξει τους εκπαιδευτικούς που κάνουν τέτοιες προσπάθειες αφύπνισης και ευαισθητοποίησης των μαθητών τους.

ΠτΘ: Απομένει να ευχηθούμε καλή επιτυχία…

Α.Π.: Εύχομαι να προσέλθουν όχι μόνο εκπαιδευτικοί αλλά και οποιοσδήποτε άλλος πολίτης, όχι μόνο της πόλης αλλά της ευρύτερης περιοχής, γιατί πραγματικά θα έχει την ευκαιρία να ακούσει πάρα πολλά καινούργια στοιχεία που δεν αφορούν μόνο στο σχολείο αλλά και κυρίως στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκαν το ναζισμό οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες όλα αυτά τα χρόνια, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ώστε να γίνουμε σοφότεροι όλοι μας πάνω σε αυτά τα θέματα και να τα αξιοποιήσουμε και στη χώρα μας.

Συντάκτης:Άννα Πατρωνίδου 




Μπορείτε να δείτε την παραπάνω συνέντευξη και στο παρακάτω link: 
http://www.paratiritis-news.gr/detailed_article.php?id=164106&categoryid=6